Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

100-lecie krotoszyńskiej policji! [ZDJĘCIA +FILM]

Redakcja
Tegoroczne Święto Policji, które było obchodzone w czwartek, 18 lipca było wyjątkowe. Bowiem funkcjonariusze poza swoim świętem, świętowali również 100-lecie działalności.

Święto odbyło się w auli I Liceum Ogólnokształcącego im. Hugona Kołłątaja w Krotoszynie. Poprowadził je sierżant sztabowy Bartosz Karwik. Po odegraniu hymnu państwowego, odczytał krótką historię krotoszyńskiej policji. Z tej okazji, sami również poszukaliśmy kilku faktów z historii jednostki, o czym w dalszej części artykułu.

Następnie przyszła pora na wręczenie awansów. Na stopnie nadkomisarza awansowani zostali: komisarz Sławomir Dylak i komisarz Jarosław Ostrycharz; na komisarza: podkomisarz Robert Paterczyk; na starszego aspiranta: aspirant Iwona Karżewicz, aspirant Dawid Klarzyński, aspirant Tomasz Kurzawa i aspirant Maciej Maciejewski; na aspiranta: młodsza aspirant Paulina Potarzycka i młodszy aspirant Jacek Śronek; na młodszego aspiranta: sierżant sztabowy Damian Brodziak, sierżant sztabowy Jan Kolanowski, sierżant sztabowy Daniel Rybka i sierżant sztabowy Przemysław Kuczyński; na sierżanta sztabowego: starszy sierżant Piotr Fiołka, starszy sierżant Adam Łacina, starszy sierżant Monika Klimek, starszy sierżant Paweł Minta, starszy sierżant Kamil Matuszak, starszy sierżant Paweł Tkacz, starszy sierżant Karol Panek, starszy sierżant Adam Sadowski i starszy sierżant Paweł Szczypior; na sierżanta: starszy posterunkowy Mateusz Wronecki; a na starszego posterunkowego: posterunkowy Mateusz Baranek, posterunkowy Damian Sobański i posterunkowy Kacper Forszpaniak.

Później przyszła kolej na nagrodzenie medalami osoby, które wspierają krotoszyńską policją.

Potem głos zabrali m.in. starosta krotoszyński Stanisław Szczotka, wicestarosta Paweł Radojewski, w imieniu włodarzy gmin powiatu krotoszyńskiego burmistrz Koźmina Wielkopolskiego Maciej Bratborski, zastępca Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu insp. Konrad Chmielewski, komendant Komendy Powiatowej Policji w Krotoszynie insp. Mariusz Jaśniak oraz senator Łukasz Mikołajczyk.

Warto wspomnieć o początkach krotoszyńskiej policji. Cześć faktów była doskonale znana, a do części sami dotarliśmy, po miesiącach poszukiwań.

Dokładnie 12 listopada 1918 r. powołano Straż Ludową z komendantem majorem doktorem Władysławem Bolewskim. To ona pełniła funkcję porządkową, aż do powstania policji w 1919 r. Policja posiadała swoje posterunki m.in. w Kobylinie, Krotoszynie, Dobrzycy, Orpiszewie, a do 1932 r. nawet w Wyganowie Koźmińcu, czy Rozdrażewie.

Krotoszyńska policja zmagała się z wieloma przedwojennymi przestępstwami, jak morderstwa, liczne kradzieże i najprzeróżniejsze oszustwa, pobicia, czy pojawiające się stopniowo wypadki drogowe. O tym wszystkim możecie Państwo przeczytać w naszym cyklu "Kryminalne Historie Krotoszyna", które przedstawiamy na łamach naszego tygodnika "Życie Krotoszyna". Przedruki dostępne były również na tablicach, na korytarzu liceum.

Pierwszym znanym nam komendantem Policji Państwowej w Krotoszynie był Mieczysław Klapczyński. Urodził się on 13 sierpnia 1898 r. w Szamotułach i z wykształcenia był bankowcem. W Krotoszynie mieszkał przy ul. Zdunowskiej 58. W 1916 r. został powołany w szeregi armii niemieckiej i walczył do na teremie Litwy i Łotwy 1918 r., gdzie dosłużył się stopnia starszego szeregowego. W działania konspiracyjne włączył się już 14 listopada 1918 r. i następnie do 21 stycznia 1919 r. brał udział w Powstaniu Wielkopolskim. W czasie powstania wykazał się opieką arsenału przy torze kolejowym Poznań-Poznań Tama Garbarska (Nordring). Nie wiadomo, kiedy dokładnie został komendantem Policji Państwowej w Krotoszynie, jednak musiało to być przed 1926 r. Swoją funkcję pełnił do 4 lutego 1932 r. Wiemy też, że zmarł 15 maja 1948 r. w Poznaniu. Po nim komendantem Policji Państwowej w Krotoszynie został komisarz Tadeusz Dowoyna. Nie wiemy nic z jego służby policyjnej poza tym, że w 1926 r. był pełniącym obowiązki kierownika Komisariatu I w Wilnie przy ul. Bazyliańskiej 6. Komendantem Policji Państwowej w Krotoszynie był niespełna rok, kiedy to przeszedł w stan spoczynku. Już 7 stycznia 1933 r. zastąpił go komisarz Józef Sałaciński. Miał on za sobą wiele stanowisk kierowniczych. W 1919 r. był komendantem Policji Państwowej w Słupcy, a w 1926 r. - komendy Policji Państwowej w Toruniu. W 1919 r. był jeszcze podkomisarzem. Swoją funkcję pełnił do 15 sierpnia 1936 r.. Został wówczas przeniesiony do Komendy Wojewódzkiej w Poznaniu. 22 sierpnia 1936 r. nowym komendantem policji został komisarz Józef Gruss. Był on ostatnim przedwojennym komendantem policji w Krotoszynie. Miał on bardzo bogaty życiorys, ale warto wspomnieć o kilku faktach. Urodził się 9 marca 1897 r. w Starzynach pod Poznaniem. W 1916 r. został powołany do armii niemieckiej i walczył na froncie zachodnim. W 1917 r. został ranny i po wyleczeniu trafił do stoczni łodzi podwodnych do Hamburga. W grudniu 1918 r. zdezerterował i trafił do Poznania, gdzie wziął udział w Powstaniu Wielkopolskim. Walczył w walkach o opanowanie Poznania, na lotnisku w Ławicy, a potem został wcielony do 3 kompanii 1 Pułku Strzelców Wielkopolskich. Został wysłany na odsiecz Lwowa, a później walczył pod Lesznem. W tym czasie zdał maturę, awansowano go do stopnia sierżanta oraz odznaczono czterokrotnie Krzyżem Walecznych. Po ukończeniu Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie został w 1921 r. awansowany do stopnia podporucznika, a w 1923 r. - porucznika. W 1926 r. został przeniesiony jako oficer, a potem dowódca kompanii granicznej, a później szkolnej do 13 Batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza w Kopyczyńcach. W 1935 r. ukończył kurs w szkole oficerskiej Policji Państwowej w Warszawie, z jednoczesnym awansem na kapitana. W 1936 r. został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za pracę społeczną. Przez ostatnie trzy lata istnienia II RP był komendantem Policji Państwowej w Krotoszynie. W 1939 r. dostał się do niewoli niemieckiej, skąd zbiegł w Krakowie, a ukrywał się w Warszawie. Wstąpił do ZWZ w marcu 1940 r. Pracował w wywiadzie, a później trafił na Pomorze. W 1944 r. został aresztowany W przeddzień wkroczenia Armii Czerwonej uciekł z transportu i ukrywał się w Bydgoszczy. Należał do okręgu pomorskiego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Ujawnił się w 1945 r. i mimo zapewnień władz PRL-u, został podstępnie aresztowany i skazany na 10 lat więzienia. Został zwolniony w 1956 r. W 1957 r. został zrehabilitowany, zmarł 24 stycznia 1969 r. W 1990 r. został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W Wojsku Polskim dosłużył się stopnia majora.

Warto również wspomnieć o innym policjancie z Krotoszyna, który został komendantem. W Krotoszynie 15 stycznia 1893 r. urodził się komisarz Kazimierz Wiśniewski. W Policji Państwowej był od 1920 r. W latach 1926-1931 był komendantem powiatowym w Kępnie, a potem w Lesznie. 7 stycznia 1943 r. został aresztowany przez gestapo . Więziony był m.in. w Szamotułach. 6 lipca 1943 r. osadzono go na Majdanku, gdzie zmarł 1 października 1943 r

II wojna światowa nie oszczędziła szeregów Policji Państwowej. Wielu z nich trafiło do sowieckich obozów kaźni. Najwięcej do trafiło do obozu w Ostaszkowie, skąd zostali zabrani i zamordowani w Miednoje.

Jednym z poległych był posterunkowy Władysław Andrzejewski. Urodził się on 11 kwietnia 1900 r. w Kromolicach, jako syn Marcina i Wiktorii Andrzejewskich. Mieszkał w Wyganowie. W sierpniu 1939 r. powołany do Służby Pomocniczej Policji Państwowej. Został zastrzelony w nocy z 5 na 6 kwietnia 1940 r. W Miednoje zginął również starszy posterunkowy Edmund Bryzgalski, urodzony 18 maja 1903 r. w Pittsburgu. W Policji Państwowej służył od 1926 r. Od 25 maja 1929 r. służył w województwie poleskim, a potem w województwie poznańskim. W 1936 r. trafił do służby śledczej w Poznaniu. W czasie kampanii wrześniowej odbywał służbę w Komendzie w Krotoszynie. Innym zamordowanym był starszy posterunkowy Franciszek Gątowski. Był on synem Antoniego Gątowskiego i Tekly z d. Kurzawy. Urodził się 9 października 1894 r. w Dobrzycy, w ówczesnym powiecie koźmińskim. W czasie I wojny światowej został powołany do armii niemieckiej. Był wówczas w szeregach 11 kompanii 50 Pułku Piechoty (11. Kompagnie Infanterie-Regiment 50). Uznany za zaginionego 28 listopada 1916 r. oraz 12 października 1917 r.. 18 stycznia 1918 r. wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. W wojsku przebywał do 15 września 1921 r. i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. 20 grudnia 1924 r. zaciągnął się do Policji Państwowej. Pełnił służbę w Komisariacie w Łucku. Został aresztowany i zamordowany w Miednoje. Odznaczony był m.in. Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, czy Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę.

Związki z Krotoszynem, poprzez rodzinę miał posterunkowy Ignacy Janczak. Urodził się on 20 lipca 1902 r. w Katarzynowie Nowym jako syn Józefa i Wiktorii Janczaków. W chwili wybuchu II wojny światowej pełnił służbę na Posterunku w Brudzewie. Starszy Posterunkowy Kazimierz Jóźwiak urodził się w 1891 r. w Turostowie. W Policji Państwowej służył on od 1919 r. We wrześniu 1939 r. pełnił służbę na Posterunku w Koźminie. 22 listopada 1907 r. w Obarzymie urodził się posterunkowy Jan Kowal. W Policji Państwowej służył od 1 października 1933 r. W czasie kampanii wrześniowej pełnił służbę w Kobylinie. Odznaczony był Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę. W Kobylinie w 1913 r. (aktu urodzenia, mimo przejrzenia księgi metrykalnej – nie znalazłem...) urodził się posterunkowy Kazimierz Krawczyński, syn Marcina i Stanisławy. 1 lutego 1939 r. ukończył Normalną Szkołę Fachową dla Szeregowych Policji Państwowej w Mostach Wielkich i pełnił służbę w na Posterunku w Hrebennem. Kolejnym zamordowanym policjantem był posterunkowy Piotr Kuczyński, urodzony 26 kwietnia 1888 r. w Smolicach. Był on synem Wojciecha Kuczyńskiego i Franciszki z d. Nowackiej. W Policji Państwowej służył od 1920 r. W czasie kampanii wrześniowej pełnił służbę na Posterunku w Borui Kościelnej. W Miednoje został również zamordowany starszy przodownik Antoni Michalczyk. Urodził się on 4 stycznia 1890 r. w Granówku jako syn Andrzeja i Marii z d. Franka. Do 1923 r. był komendantem Posterunku w Gnieźnie. W czasie kampanii wrześniowej pełnił służbę w Komendzie Powiatowej w Krotoszynie. Był odznaczony m.in. Brązowym Krzyżem Zasługi, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, czy Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości. Warto również wspomnieć o Stanisławie Pieniężnym, urodzonym 1 listopada 1901 r. w Rozdrażewie, synu Franciszka Pienężnego i Marianny z d. Kęsa. Był on policjantem od 1927 r. We wrześniu 1939 r. służył w Policji Państwowej w Poznaniu w stopniu starszego posterunkowego. 9 listopada 2007 r. został pośmiertnie awansowany do stopnia aspiranta PP. Miał numer ewidencyjny 124. Więziony był w obozie w Ostaszkowie, został zamordowany w Twerze (Kalininie). Więziony był w obozie jenieckim Ostaszkowie, został zamordowany w 1940 r. Twerze (Kalininie). Policjantem z Krotoszyna i Ligoty był również Antoni Ziółkowski.

Po zakończeniu II wojny światowej w Krotoszynie powstała Komenda powiatowe Milicji Obywatelskiej, której podlegały gminy: Krotoszyn, Kobylin, Koźmin, Dobrzyca, Sulmierzyce, Zduny Rozdrażew i Pogorzela. Później w Krotoszynie funkcjonował Rejonowy Urząd Spraw Wewnętrznych, Komenda Rejonowa Policji, a od 1999 r. - Komenda Powiatowa Policji. Powojennymi komendantami byli: Władysław Kędzierski, Adam Tymofijczyk, Bogdan Małecki, Władysław Szulc, Kazimierz Jarlaczyk, Zygmunt Kalinowski, Władysław Kowańdy, Jan Szuster, Bogdan Ciesółka, a w III RP - Ryszard Moch, Leon Minta, Wojciech Kasprowicz, a obecnie komendantem jest inspektor Mariusz Jaśniak.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Dziennik Zachodni / Wielki Piątek

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na krotoszyn.naszemiasto.pl Nasze Miasto