Gm. Szamotuły. Przy Szkole Podstawowej w Otorowie posadzono Dęby Pamięci

Dęby Pamięci w Otorowie

Pamięć o historii oraz ludziach, którzy na przestrzeni lat wpisywali się w dzieje kraju i regionu pozostaje nie tylko istotnym elementem edukacji młodego pokolenia. Jest również powinnością każdego dorosłego człowieka, dla którego wolność stała się jedną z życiowych wartości. Bo bez poznania historii, w szczególności tej trudnej, bez poznania zawiłych losów kraju, który o swoją wolność niejednokrotnie musiał walczyć, niemożliwym wydaje się pełne zrozumienie obecnej rzeczywistości.

Stąd tak ważne stają się wszelkie działania oraz inicjatywy umiejętnie łączące przeszłość z teraźniejszością. Jedną z nich są Dęby Pamięci, które zasadzono przy Szkole Podstawowej w Otorowie. Drzewa już zawsze przypominać będą o niezwykle walecznych postaciach wpisanych w dzieje Ziemi Szamotulskiej - ppor. Antonim Krusiu oraz post. Walterze Weissie.

Dęby Pamięci w Otorowie. Skąd pomysł na to działanie?

W tym roku przypada 80. rocznica zbrodni katyńskiej. Pragnąc godnie upamiętnić ofiary Katynia, Charkowa, Tweru, Bykowni i sprawić, by pamięć o nich była żywa również wśród kolejnych pokoleń Polek i Polaków, warszawskie Stowarzyszenie Parafiada im. św. Józefa Kalasancjusza podjęło się realizacji projektu społecznego pod hasłem "Katyń... Ocalić od zapomnienia". Jego celem - oprócz kultywowania pamięci o osobach zamordowanych przez NKWD wiosną 1940 roku - jest także integracja rozmaitych środowisk - edukacyjnych, samorządowych, ale i społeczności lokalnych. Poprzez wspólne działanie mogą one rozwijać umiejętność twórczego myślenia i skłaniać do indywidualnej interpretacji zjawisk oraz istotnych wydarzeń z historii naszego narodu oraz Europy.

Program został objęty patronatem honorowym prezydenta RP. W jego ramach, w wielu miejscach w Polsce sadzone są tzw. Dęby Pamięci - młode drzewa symbolizujące nowe życie, które rosnąc, w kolejnych latach z dumą będą opowiadać historie o niezwykłych ludziach - lokalnych bohaterach. Tym samym będą ich upamiętniać.

Dla dyrekcji Szkoły Podstawowej w Otorowie, która w roku 2020 świętuje jubileusz 180-lecia istnienia, a także dla Zarządu Terenowego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Policjantów w Szamotułach i Komendanta Powiatowego Policji w Szamotułach, przystąpienie do tegoż programu było rzeczą oczywistą. W ten sposób bowiem mogliby ocalić od zapomnienia mieszkańców naszego regionu. Mowa o ppor. Antonim Krusiu oraz post. Walterze Weissie, którzy strzałem w tył głowy zginęli z rąk Sowietów. Kim byli?

Komu zostały zadedykowane Dęby Pamięci?

Dęby nieprzypadkowo zostały zasadzone w Otorowie. To właśnie niewielka miejscowość położona przy granicy gmin Szamotuły i Pniewy, połączyła naszych bohaterów. Tuż obok drzew umieszczono tabliczki pamiątkowe, zawierające najważniejsze informacje o osobach, którym zostały zadedykowane. Niestety nadal stosunkowo niewiele o nich wiemy.

Antoni Kruś urodził się 26 maja 1900 roku w Zapuście (powiat szamotulski, gmina Ostroróg), jako syn Walentego i Stanisławy z Cichych. Z wykształcenia był nauczycielem. Już w wieku 24 lat został mianowany kierownikiem szkoły powszechnej w Otorowie. Funkcję tę sprawował aż przez 13 lat! (1924 - 1937). Szkolna kronika, którą bardzo skrupulatnie prowadził przetrwała do czasów obecnych, stając się cennym źródłem wiedzy na temat historii placówki w okresie międzywojnia.

Kruś ukończył kurs Baonu Podchorążych Rezerwy Piechoty w Śremie, a w 1929' uzyskał stopień podporucznika. Rok później został zmobilizowany do 57. pułku piechoty. Brał udział w walkach wrześniowych w 39'. Prawdopodobnie jeszcze we wrześniu, jako oficer Wojska Polskiego dostał się do niewoli rosyjskiej. Zamordowany przez NKWD wiosną 1940 roku w Katyniu. Spoczywa na tamtejszym cmentarzu wojennym. Decyzją Ministerstwa Obrony Narodowej z października 2007 roku, został pośmiertnie awansowany do stopnia porucznika Wojska Polskiego.

Walter Weiss z kolei urodził się 28 czerwca 1913 roku w Cichostowie, jako syn Daniela i Julianny. W październiku 36’ rozpoczął służbę w Kompanii Rezerwy w Herbach Starych k. Częstochowy, zaś dekretem Komendanta Głównego z dnia 19 maja 1938 roku przeniesiony został do posterunku w Otorowie. Prawdopodobnie korzystał tam z mieszkania służbowego.

Po 17 września 1939' znalazł się w niewoli sowieckiej. Więziony był w Ostaszkowie, a wiosną 1940 roku został zamordowany przez NKWD w Kalininie. Spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje. 5 października 2007 roku został pośmiertnie awansowany do stopnia aspiranta przez prezydenta RP, Lecha Kaczyńskiego.

Niestety, z uwagi na sytuację epidemiologiczną sadzenie dębów odbyło się w bardzo kameralnym gronie, a wydarzeniu nie nadano odpowiedniej oprawy ceremonialnej. Niemniej, to tylko pierwszy krok na drodze spotkania z historią.

- Dęby Pamięci, to dopiero początek naszych działań – komentuje Marzena Kędziora, dyrektorka Szkoły Podstawowej w Otorowie – Kontynuujemy badanie źródeł i poszukiwanie informacji na temat losów naszych bohaterów, o których dziś wiemy stosunkowo mało. Każdy fakt jest dla nas istotny, gdyż pozwala wzbogacić opracowywany biogram Antoniego Krusia. Ale ten projekt ma też inny wymiar. Naszym celem jest również integracja środowisk oraz pokoleń. Przywołując pamięć o dawnym kierowniku naszej szkoły , a także o posterunkowym Walterze Weissie – postaciach bez wątpienia ważnych dla Otorowa - chcielibyśmy stworzyć płaszczyznę do porozumienia się. Płaszczyznę, która pozwoliłaby nam nawiązać dialog z różnymi osobami. Chcielibyśmy opowiedzieć im o tym, że przed laty – w międzywojniu, Otorowo też było bardzo zróżnicowane, ale historię miasteczka tworzyli wspaniali ludzie. O nich właśnie chcielibyśmy opowiedzieć – kwituje pani dyrektor.

Pamięć o bohaterach będzie żywa

Czy Kruś i Weiss znali się? Czy kiedykolwiek się ze sobą spotkali? Dziś trudno odpowiedzieć na to pytanie. Wiemy jednak, że pracy na rzecz mieszkańców i mieszkanek Otorowa poświęcili się bez reszty, dbając o bezpieczeństwo społeczności lokalnej, jak również edukację młodego pokolenia. Chcielibyśmy widzieć ich dyskutujących o miasteczku i jego sprawach. Być może odbyli wiele rozmów na ten temat. Być może ani jednej. Jakkolwiek jednak ich relacje by nie wyglądały pewnym jest, że od teraz pamięć o nich trwać będzie wśród otorowian i otorowianek. Mamy nadzieję, że nie tylko dla nich staną się prawdziwymi bohaterami.

Osoby, które posiadają jakiekolwiek informacje (zdjęcia, dokumenty, przekazy rodzinne, a nawet anegdoty) na temat Antoniego Krusia i Waltera Weissa proszone są o kontakt z naszą redakcją.