Rok w cieniu wojny. Konferencja w Szamotułach z ekspertami wschodoznawstwa poświęcona konfliktowi w Ukrainie

Rok w cieniu wojny

Minął rok od momentu rosyjskiej napaści na Ukrainę. O poranku 24 lutego 2022 roku naszych wschodnich sąsiadów zaatakowano na pełną skalę a konsekwencje tego konfliktu są odczuwalne na całym świecie.

Sytuacja jest niezwykle trudna. Jednocześnie rodzi pytania o genezę wojny, ewolucję wzajemnych relacji Rosji i Ukrainy, obecną sytuację w regionie i wiele innych. Starali się na nie odpowiedzieć Eksperci z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz z uczelni ukraińskich, którzy w sobotę 25 lutego zebrali się w Szamotułach na konferencji "Rok w cieniu wojny". Pojawiło się wiele wątków dotyczących relacji ukraińsko-rosyjskiej, które na co dzień nie są poruszane w przestrzeni publicznej.

Kamil Malinowski - organizator konferencji - witając ekspertów i zgromadzonych gości nakreślił krótko tło spotkania. Wspominał także o sąsiedzkim wsparciu w trudnych czasach i pomocy, jaką mieszkańcom Ukrainy udzielili szamotulanie.

- Skutki wojny są tragiczne, tysiące ludzi straciło życie lub zostało rannych a miliony straciło dach nad głową i musiało uciekać ze swoich domów i kraju. W dzisiejszych czasach, kiedy to świat zmaga się z różnymi kryzysami wojna na Ukrainie przypomina nam o tym, jak ważne jest pokojowe rozwiązywanie konfliktów i wzajemne zrozumienie. Musimy pamiętać, że wojna nie jest rozwiązaniem - mówił Kamil Malinowski - Ta sytuacja pokazała jeszcze jeden ważny aspekt, tak budujący w tym trudnym okresie. To gesty i czyny mieszkańców powiatu szamotulskiego, którzy nie pozostali obojętni na krzywdę ludzką otwierając swoje serca i domy na sąsiadów w potrzebie - dodał.

Eksperci mają głos

Podczas dwóch zaplanowanych w programie konferencji paneli połączono wystąpienia on-line z prelekcjami na żywo. Cykl wykładów rozpoczęła Julia Podriez z Sumskiego Państwowego Uniwersytetu Pedagogiczny im. Antona Makarenki, która podjęła problem badań historycznych a także stan i działanie uczelni ukraińskich w warunkach wojennych. Mówiła m.in. o relokacji uniwersytetów, ewakuacji studentów zagranicznych oraz sytuacji wykładowców i słuchaczy, którzy poszli na front.

Profesor tej samej uczelni - Viaczesłav Olickij opowiadał o rosyjskim czynniku religijnym w procesach integracyjnych w przestrzeni europejskiej. Zwrócił szczególną uwagę na upolitycznienie prawosławia i stanowisko rosyjskiej cerkwi wobec ataku na Ukrainę.

Profesor Igor Kriwoszeja z Centrum Polskiego w Humaniu zaprezentował barwną opowieść na temat polskiego dziedzictwa Humania. Z kolei prelekcja na temat sztuki w czasach wojny na Ukrainie i Białorusi uświadomiła słuchaczom jakimi środkami w czasie wojny artyści dodają otuchy, wspierają, umacniają wiarę w zwycięstwo i protestują przeciwko reżimowi.

W dalszej części spotkania prof. dr hab. Marek Figura z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza analizował genezę wojny i stanowisko Rosji wobec niepodległości Ukrainy. Reprezentująca Ukraiński Instytut Pamięci Narodowej dr Lubov Krupnyk podjęła temat przestępczości w czasie wojny, a dr Agnieszka Smólczyńska-Wiechetek z UAM opowiedziała o organizacji obozów przejściowych dla obywateli Ukrainy.

Dr Tomasz Nakoneczny zajął się tematem wojny rosyjsko-ukraińskiej w kontekście końca historii. Ekspert poruszył problem komunizmu jako największego konkurenta liberalnej demokracji, innych doktryn od feudalizmu po faszyzm, a także prawdopodobnych scenariuszy zakończenia wojny.

Spotkanie autorskie

Konferencję zakończyło spotkanie autorskie z Viktorią Popową - ukraińską artystką, która w Szamotułach znalazła schronienie po ucieczce z ostrzeliwanego Charkowa. Malarka zaprezentowała wystawę swoich obrazów "Szamotuły. Inne spojrzenie". Uwieczniła na nich Gród Halszki a także pejzaże, ciekawe miejsca i zabytki, które zachwyciły ją podczas podróży rowerem po mieście i jego okolicach. Wśród akwareli znalazły się też krajobrazy znad Bałtyku i Morza Śródziemnego.

Viktoria Popova przybliżyła zebranym nie tylko własną twórczość. Opowiedziała również o swojej ucieczce z Ukrainy tuż po wybuchu wojny, pojawieniu się w Szamotułach i nowym życiu, które tu prowadzi. Cierpliwie odpowiadała też na wszystkie pytania dotyczące zarówno kariery artystycznej, pracy zawodowej jak i szamotulskiej codzienności.

Konferencja została zorganizowana przez Kamila Malinowskiego i Konwent Fantastyczny "Halszkon". Ogromne wsparcie przy realizacji projektu okazało Muzeum Zamek Górków i eksperci wschodoznawstwa z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, w szczególności dr Magdalena Lachowicz i dr Tomasz Nakoneczny. Wydarzenie swoim patronatem objęła Beata Hanyżak - Starosta Powiatu Szamotulskiego.