Stanisław Mikołajczak - waleczny powstaniec i żołnierz. Nasz Bohater z Kaźmierza!

Stanisław Mikołajczak - bohater z Kaźmierza

W historii regionu nie brakuje bohaterów. Nazwiska niektórych znamy z tablic pamiątkowych, oznakowanych biało – czerwonymi przepaskami grobów, czy miejsc pamięci. Innych poznaliśmy w szkole lub na lekcjach muzealnych. Nie o wszystkich jednak wiemy. Bo choć zasługują na upamiętnienie, ich losy często bywały trudne, zawiłe, a przez to zamknięte zostały w rodzinnych skrzyniach i albumach. Zachowały się w pamięci bliskich, na skrawkach dokumentów, pożółkłych fotografiach. Niesłusznie. Wszak przykłady heroicznej walki o wolność, odwagi i umiłowania kraju, za który przelewano krew godne są tego, by mówić o nich głośno i dumnie, by ocalić je od zapomnienia.

Pragnienie to towarzyszy również pochodzącemu z gminy Kaźmierz Andrzejowi Mikołajczakowi, który choć od wielu lat związany jest z Warszawą, nigdy nie zapomniał o swojej Małej Ojczyźnie i ojcu, Stanisławie. O dzielnym Powstańcu Wielkopolskim, uczestniku wojny polsko – bolszewickiej i II wojny światowej. O ojcu, którego aparat władzy komunistycznej próbował zniszczyć. Dzięki materiałom udostępnionym przez pana Andrzeja możemy przybliżyć część historii człowieka niezwykłego, który mimo wielu zasług nigdy nie czuł się bohaterem.

Języka polskiego uczył się na tajnych kompletach

Historia Stanisława Mikołajczaka rozpoczęła się 2 listopada 1900 roku w Kaźmierzu, gdzie przyszedł na świat, jako jedno z 11 dzieci Kazimierza i Magdaleny. Rodzina zamieszkiwała w niewielkim domu nieopodal rzeki Samy.

Stanisław ukończył 7 – klasową niemiecką szkołę podstawową. Później wraz z rodzicami pracował w liczącym kilka hektarów gospodarstwie rolnym. Państwo Mikołajczakowie krzewili wśród dzieci wartości patriotyczne. Młody Stanisław uczył się języka polskiego na tajnych kompletach prowadzonych przez hrabianki Łubieńskie z pobliskiego Kiączyna.

Stanisław Mikołajczak - Powstaniec Wielkopolski

21 sierpnia 1918 roku został powołany do Armii Niemieckiej. Służył w 41. pułku Artylerii Lekkiej w Breslau (Wrocław), gdzie przeszedł intensywne szkolenie. Następnie trafił na front francuski i walczył pod Sedamem. Pod koniec grudnia 1918’ wrócił do Wielkopolski wraz z całą kompanią dowodzoną przez por. Franciszka Przybylskiego. Niedługo jednak mógł nacieszyć się domem. Wybuchło Powstanie Wielkopolskie. 7 stycznia 1919 roku Mikołajczak został wcielony do Kompanii Szamotulskiej, która toczyła walki w rejonie Gulcza i Roska. Uczestniczył również w bitwie o mosty w Grudziądzu. Pod koniec 1919’ znalazł się na Polesiu, w stanicy granicznej.

Kompania Szamotulska jako 1. kompania 63. Pułku Piechoty w 1920 roku brała udział w wojnie polsko – bolszewickiej. Została zaatakowana jako pierwsza.

- Gdy skończyła się amunicja żołnierze walczyli na bagnety. Byli dobrze wyszkoleni. 9 żołnierzy zginęło od kul, a 6 – w tym tata – po zaciętej walce na bagnety odniosło ciężkie rany. Trafili do niewoli – 700 kilometrów za Uralem. Leczyli rany i ciężko pracowali przy wyrębie drzewa. 3 z nich udało się uciec do Smoleńska pociągiem wiozącym drewno opałowe dla Moskwy i Smoleńska – opowiada Andrzej Mikołajczak.

Ucieczka i powrót do kraju

W Smoleńsku Stanisław Mikołajczak został przejęty przez misję francuską, a następnie wrócił do Polski. Ciężko chory, po kwarantannie został zdemobilizowany. Skorzystał z uprawnień kombatanckich i zakupił z parcelacji majątku około 16 hektarów ziemi w nowo utworzonej wsi Dolne Pole, w gminie Kaźmierz. Brał czynny udział w tworzeniu struktur państwowych, działał społecznie dla dobra społeczności lokalnej, powiatowej i wojewódzkiej.

26 kwietnia 1929 roku wstąpił w związek małżeński z Balbiną z domu Jaskuła, pochodzącą z Grzebieniska. Małżeństwo doczekało się 8 dzieci – córek Marii i Joanny oraz synów Franciszka, Henryka, Alojzego, Andrzeja, Edwarda i Zygmunta (2 ostatni przyszli na świat po wojnie). Przy wsparciu rodziców pobudowali w Dolnym Polu stodołę, budynki gospodarcze oraz dom mieszkalny. Wiedli spokojnie życie pracując na roli. Niestety – do czasu. Wojenna zawierucha wszystko zmieniła. O tym napiszemy jednak następnym razem.

Warto zaznaczyć, że Stanisław Mikołajczak za swoje zasługi dla kraju był wielokrotnie odznaczany. Uhonorowany został Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Walecznych, Odznaką Wojsk Wielkopolskich, Krzyżem Grunwaldu, Orderem Virtuti Militari, Medalem Pamiątkowym za wojnę 1918 – 1921, Medalem Niepodległościowym, Odznaczeniem za Poniesione Rany, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia. 10 kwietnia 2019 roku został pośmiertnie awansowany do stopnia porucznika.