Szamotuły. Adam Bodnar w zeszłym roku spotkał się z młodzieżą w Zamku Górków [ZDJĘCIA]

Takiego Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce już nie będzie - w ten sposób wielu polityków, komentatorów i komentatorek życia publicznego w kraju mówi dziś o Adamie Bodnarze. W środę, 9 września zakończył on 5-letnią kadencję. Jako RPO odważnie sprzeciwiał się łamaniu praw człowieka, walcząc o ich godność i wolność wypowiedzi. Solidaryzował się z opiekunami i opiekunkami osób niepełnosprawnych, przedstawicielami oraz przedstawicielkami środowiska sądowniczego. Brał czynny udział w festiwalach organizowanych przez Fundację Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy podczas, których zwracał uwagę na wartość i znaczenie praw obywatelskich wszystkich Polek i Polaków. Opowiadał o tym również w Szamotułach, gdzie w ubiegłym roku gościł na zaproszenie miejscowego Zespołu Szkół nr 2. Z okazji zakończonej kadencji Adama Bodnara przypominamy relację z wizyty niezapomnianego Rzecznika Praw Obywatelskich w Grodzie Halszki.

Ta lekcja była zgoła inna od wszystkich. Szalenie pasjonująca, choć w gruncie rzeczy dotykająca zwykłych, codziennych spraw. Niezwykle ciekawa, mimo iż pozbawiona multimedialnych „uzupełniaczy”. W istocie szczególna, bo poświęcona temu, co bliskie, co nasze. Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich opowiadał młodzieży o tym, jak ważna jest walka o dobro człowieka – o jego konstytucyjne prawa i godność. Mówił o trudnej pracy niezależnego organu kontroli i o tym, że decyzje rzecznika nie zawsze spotykają się z aprobatą polityków. Nie muszą.

- Rzecznik pozostaje niezależny od wszelkich wpływów politycznych – podkreślał Bodnar – Podejmując daną decyzję, czy wyrażając jakąś opinię, muszę mieć gwarancję, że nie zostanę za to zwolniony z pracy. Rzecznik Praw Obywatelskich ma bowiem reagować i występować do władz, jeśli widzi zagrożenia praw obywateli, czy to spowodowane działaniami rządzących czy przepisami prawa. O wielu takich interwencjach się nie słyszy – komentował.

Bodnar, wraz ze swoim zespołem, zagościł w Wielkopolsce w ramach cyklicznych wizyt regionalnych. Co miesiąc odwiedza on inną część kraju, by spotkać się z przedstawicielami organizacji pozarządowych, fundacji, nierzadko również spółdzielni socjalnych, z mieszkańcami. Wsłuchuje się wówczas w ich problemy, odwiedza miejsca ważne dla poszanowania praw człowieka, ale poznaje też dobre praktyki w działaniach podejmowanych na rzecz społeczności lokalnych. Szamotuł początkowo nie było w planie tego wyjazdu. Fakt, iż Bodnar pojawił się w Grodzie Halszki, to zasługa nauczycielek z Zespołu Szkół nr 2, które w ramach projektów poświęconych wielokulturowości i tolerancji, postanowiły zaprosić rzecznika na spotkanie ze Szkołą Dialogu. „Rolnik” w ubiegłym roku nagrodzony został tym zaszczytnym tytułem za projekt pn. „Śladami szamotulskich Żydów” realizowanym w ramach programu Fundacji Forum Dialogu. Choć plan wyjazdu był napięty, Adam Bodnar z przyjemnością przyjął zaproszenie.

- Wasza szkoła jest wyjątkowa, bo to nie jest wcale oczywiste, by dawać szansę na twórczą naukę tolerancji. A tak można tylko nauczyć się żyć w nowoczesnym, wielokulturowym społeczeństwie – mówił otwierając spotkanie Adam Bodnar.

Młodzież wsłuchiwała się w jego opowieści ze szczególną uwagą. Informacje o codziennej pracy rzecznika, przekazane w bardzo przystępny sposób, nawet z pewną dozą humoru, stały się ważną lekcją wychowania obywatelskiego. Bodnar przybliżał słuchaczom zasady działalności niezależnych organów kontroli, wyraźnie akcentując ich niezawisłość. Podawał ciekawe i bardzo obrazowe przykłady, aby wyjaśnić młodzieży na czym polega praca Rzecznika Praw Konsumenta i z jakimi problemami uczniowie mogą się do niego zwrócić. Opowiadał też o szczególnej i ważnej roli Rzecznika Praw Dziecka, z którym nierzadko współpracuje.

Nie zabrakło jednak i trudnych tematów. Bodnar odniósł się do głośnej sprawy Igora Stachowiaka – mężczyzny zmarłego w wyniku porażenia paralizatorem oraz interwencji podjętej w sprawie pana Lucjana, który aż 10 lat spędził w szpitalu psychiatrycznym.

Pytania, o jakie pokusili się uczniowie – mimo iż nie zostały zadane wprost, lecz spisane na kartkach, również były pretekstem do poruszenia niezwykle trudnych, acz ważnych kwestii, w tym tematu mowy nienawiści i wszechobecnego hejtu w internecie. Rzecznik z przykrością stwierdzał, iż sam bywa jego ofiarą i gorąco namawiał słuchaczy do tego, by przed opublikowaniem jakiegokolwiek komentarza w sieci, zastanowili się nad nim bardzo dobrze.

- Słowo niesie za sobą ogromną odpowiedzialność – podkreślał, by chwilę później ze smutkiem wspomnieć tragiczne wydarzenia, jakie rozegrały się w Gdańsku i opowiedzieć o konsekwencjach karnych grożących za szerzenie mowy nienawiści.

Jaka była jego najtrudniejsza sprawa? Rzecznik bez zbędnej zwłoki odwołał się do kryzysu konstytucyjnego i zagrożenia procedur chroniących ludzi.

- Dla prawnika takie niszczenie świata reguł jest bardzo trudne – komentował.

Ale ogromnym problemem – jak sam mówił – jest też upominanie się o prawa ludzi, za którymi nie stoi żadna sympatia publiczna.

- Oni też mają prawa, ale walka o nie jest niepopularna - podkreślał Bodnar, podając za przykład osoby skazane za przestępstwa seksualne, które po odbyciu kary stają się pacjentami specjalnego ośrodka w Gostyninie. Leczyć miało się tam od kilku do kilkunastu osób, a tymczasem dziś trafia tu co druga osoba, która odbyła karę za wspomniane przestępstwo.

Uczniów interesowały również sprawy związane ze strajkiem nauczycieli i prawem do strajków będących wyrazem sprzeciwu wobec określonych spraw. Dopytywali o możliwość usprawiedliwiania nieobecności w szkole przez młodzież pełnoletnią, obowiązkową matematykę na maturze oraz interwencje w sprawie sąsiadów spalających odpady. Odważnie poruszyli też temat przemocy wobec kobiet oraz sytuacji w polskim lotnictwie.

- Nie zajmuję się uzbrojeniem, ale jestem także od ochrony praw żołnierzy i funkcjonariuszy. I po wizytacji w zeszłym roku przekazałem MON zastrzeżenia i obawy lotników, z którymi rozmawiali moi współpracownicy. Niestety, zostały zlekceważone – odpowiadał rzecznik, nawiązując przy tym do katastrofy MiGa.

Szeroki uśmiech na twarzy Adama Bodnara wywołały pytania dotyczące jego życia prywatnego, w tym upodobań kulinarnych, opinii związanych z filmami opartymi na komiksach oraz czasu poświęcanego rodzinie.

Trwające blisko 1,5 godziny spotkanie zakończyły gorące brawa, jakimi młodzież nagrodziła niecodziennego gościa. Rzecznik urzekł ich swoją otwartością, ogromną wiedzą na każdy z poruszanych przez nich tematów, ale przede wszystkim tym, iż potraktował ich, jako poważnego partnera w dyskusji na temat współczesnego świata. Na temat Polski.

Finałem wizyty Rzecznika Praw Obywatelskich w Szamotułach było spotkanie z samorządowcami oraz zwiedzanie Zamku Górków. Bodnar obiecał, że do Grodu Halszki z pewnością jeszcze zawita.

Powyższy materiał został opublikowany 16 marca na portalu internetowym szamotuly.naszemiasto.pl