Szamotuły. Lekcja historii z Marcinem Fidlerem. O polskich wynalazcach, którzy zmienili świat!

"Wynalazcy PL. Polacy, którzy zmienili świat"

Kiedy 3 lata temu Marcin Fidler - inżynier, mieszkaniec gminy Szamotuły połączył swoje zacięcie pisarskie z zamiłowaniem do historii i zainteresowaniem szeroko rozumianą technologią, nie mógł wówczas wiedzieć, że to "spotkanie" 3 pasji stanie się swojego rodzaju forum do dyskusji. Dyskusji o roli Polek i Polaków w świecie, ich osiągnięciach, a przede wszystkim zaś o koniecznej edukacji w tym zakresie.

To właśnie wtedy zaczął w formie bloga pisać na portalu LinkedIn o nowych technologiach dotyczących obszarów, na których zna się najlepiej z uwagi na aktywność zawodową. To m.in. paliwa, energia i energetyka, elektromobilność, nowe technologie start up-owe. Publikacje bardzo szybko zyskały na popularności, docierając do coraz większego grona odbiorców. Był to jednak dopiero wstęp do dyskusji, która dziś zadziwia, ciekawi, inspiruje.

Mowa o wydanej w ubiegłym miesiącu książce „Wynalazcy PL. Polacy, którzy zmienili świat” autorstwa Marcina Fidlera. To zbiór opowieści o 40 nietuzinkowych postaciach (2 kobiety, 38 mężczyzn), których dokonania, często rewolucyjne, przyczyniły się do rozwoju naszej cywilizacji. W wielu krajach na świecie mówi się o nich z uznaniem i właściwą powagą, a ich nazwiska pojawiają się w szkolnych podręcznikach. W Polsce niestety wciąż znamy ich słabo lub w ogóle. Fidler postanowił to zmienić.

Od publikacji w sieci do książki

O bohaterach i bohaterkach swojej książki, jak i o samej publikacji opowiadał późnym czwartkowym popołudniem 9 czerwca w Muzeum Zamek Górków w Szamotułach.

- W czasie gromadzenia materiałów do kolejnych publikacji (na portalu LinkedIn - przyp.red.) coraz częściej zacząłem napotykać na informacje dotyczące polskich twórców, którzy mieli ogromny wkład w rozwój świata – świata technologii, techniki i wszystkiego tego, co nas otacza. Zebrałem materiał na 10 postów i stwierdziłem, że bardzo fajnie byłoby zrobić serię. Zacząłem publikować ja w styczniu ubiegłego roku w czwartkowe poranki. Okazało się, że ludzie to kupili od razu – opowiadał Fidler i dodawał, że cała seria (do 9 czerwca były to 53 odcinki) ma na koncie już grubo ponad 2 mln wyświetleń! - Z biegiem czasu materiał zaczął przyrastać. Mnóstwo ludzi domagało się, żeby to zebrać, opisać, po prostu pozostawić w formie zorganizowanej. I w końcu ktoś mnie do tego namówił – przyznał.

Praca nad książką trwała od grudnia 2021 roku do końca stycznia br. Jej bazą były treści publikowane na LinkedIn, które należało jedynie oszlifować i dopełnić. Potem pałeczkę przejęli redaktorzy, korektorzy oraz graficy.

- Cieszę się, że ta wiedza idzie w świat – komentował autor tłumacząc, że jedną z głównych idei książki jest krzewienie ducha patriotycznego w nowoczesnej formie - Dzisiaj nie trzeba chodzić z flagą i głosić treści, które są ogólnie uważane za patriotyczne. Wystarczy po prostu wiedzieć, czytać – mówił – Ta książka ma też motywować do działania. Ona pokazuje, że ludzie, których opisałem często mieli pomysł, pasję, żyli w piekielnych czasach – w czasie zaborów, w czasie II wojny światowej, gdzieś na wygnaniu – a mimo to nie ustali w wysiłkach, żeby to swoje dzieło skompletować, ukończyć. Bardzo często są to wynalazki, odkrycia, innowacje, które zmieniły świat – podkreślał.

Wielcy wynalazcy

Dowodem na to stała się zresztą prezentacja, będąca osią spotkania. Autor dokonał subiektywnego wyboru kilkorga spośród 40 wynalazców, by w telegraficznym skrócie opisać ich dokonania, a tym samym rozbudzić ciekawość słuchaczek i słuchaczy. W istocie jednak, trwająca blisko godzinę opowieść, w którą Fidler niejednokrotnie wplatał anegdoty oraz humor, przybrała formę niezwykle interesującej lekcji historii.

Mówił m.in. o Antonim Patku – twórcy największej manufaktury zegarków na świecie, któremu zawdzięczamy przy tym zegarek naręczny. To właśnie przez niego luksus zaczął być mierzony w sekundach - do dziś zegarki Patka pozostają najdroższymi na rynku.

Comodore 64 – komputer, który pokolenie wychowane w latach 90. nadal wspomina z ogromnym sentymentem, również jest dziełem Polaka – Jacka Trzmiela. Podobnie jak pierwsze magnetofony szpulowe - kieszonkowe, które skonstruował Stefan Kudelski. Jego wynalazek zmienił oblicze filmu, radia, telewizji i dziennikarstwa prasowego! Przede wszystkim jednak zrewolucjonizował technikę udźwiękowienia filmu (otrzymał 2 Oscary i 2 nagrody Emmy), a cały świat usłyszał słynne słowa Neila Armstronga „To mały krok dla człowieka, ale wielki dla ludzkości”.

- Jan Czochralski, to ojciec elektroniki, fotowoltaiki. Kolejny wielki człowiek (…). On jako pierwszy skrystalizował atomy krzemu, które są podstawą w produkcji elektroniki i zrobił to tak skutecznie, że metoda Czochralskiego jest do dzisiaj używana właśnie w krystalizacji krzemu. Pochodził z Kcyni pod Bydgoszczą, w Polsce mało kto go zna. Tak się składa, że ja pracuję w Bydgoszczy od pewnego czasu i przez Kcynię 2 razy w tygodniu przejeżdżam. Jest tam bardzo dobra cukiernia, gdzie kupuję sobie rano pączki i czasami pytam, zwłaszcza panie, które stoją w kolejce, czy znają Jana Czochralskiego. Kiedyś jedna pani powiedziała: nie, a ukradł co? - słowa Fidlera wywołały salwy śmiechu – Jeden pan wiedział: to ten od tych komputerów – dopowiadał.

Żywe zainteresowanie wzbudziła opowieść o Maksymilianie Faktorowiczu – założycielu firmy MaxFactor, największego koncernu kosmetycznego na świecie. Za rozwiązania, które opatentował wdzięczne powinny mu być przede wszystkim kobiety. To m.in. szminka w sztyfcie, mascara, zalotka, fluid, sztuczne rzęsy, czy tzw. pancake – puder prasowany z gąbką. Faktorowicz jako pierwszy też do produkcji peruk zaczął używać naturalnych włosów. Kiedy znalazł się w Hollywood zainteresowały go plany filmowe. To właśnie on jest „wynalazcą” make up-u.

- Zauważył, że panie są koszmarnie pomalowane. Do 1923 – 1924 roku aktorki malowały się tym, co miały w domu – mąką, skrobią, olejem lnianym. Faktorowicz chodził po planach filmowych, z czasem się tam zatrudnił i zaczął malować. To był boom! Przynosił swoje patenty, jak szminki, a aktorki zabierały je do domów, pokazywały koleżankom i to się rozprzestrzeniło – tak szybko, że po 3 – 4 latach istniała już firma MaxFactor – opowiadał Marcin Fidler.

Za charakteryzację Borisa Karloffa w niezapomnianej roli Frankensteina (rok 1931) Faktorowicz otrzymał Oscara.

Forma dyskusji

Prezentacja pełna była ciekawostek o wielu innych wynalazcach, którzy zadziwili świat. Podobnie jest zresztą z książką Fidlera. Napisana prostym, przystępnym językiem, nie zawiera dogłębnych biogramów, lecz opowieści właśnie, dzięki czemu sięgnąć mogą po nią już 8-letnie dzieci.

Skutecznie pobudza wyobraźnię, zainteresowanie historią i pasjonującym światem wielkich odkryć. Tych, których dokonały Polki i Polacy. Jest też formą dyskusji z czytelnikiem, czytelniczką - o pamięci, którą warto kultywować, przez co dyskusja ta trwać powinna nieprzerwanie.

Patronami publikacji "Wynalazcy PL. Polacy, którzy zmienili świat" są: Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej, Sieć Badawcza Łukasiewicz oraz Muzeum Zamek Górków w Szamotułach. Książkę zakupić można za pośrednictwem strony marcinfidler.pl ZOBACZ TUTAJ