Szamotuły. Symbol miasta niszczeje z dnia na dzień. Czy wieża ciśnień w końcu doczeka się rewitalizacji?

Wieża ciśnień w Szamotułach - niszczejąca wizytówka miasta

Obok baszty Halszki jest najbardziej charakterystycznym obiektem w mieście. Zakład Gospodarki Komunalnej wykorzystuje ją w swoim logotypie, a władze Szamotuł co roku wręczają jej miniaturę w formie statuetki osobom zasłużonym dla regionu. Mimo że szamotulska wieża ciśnień stanowi jedną z perełek architektonicznych miasta, dziś pochwalić się nią można tylko w opracowaniu graficznym, prezentując stare pocztówki lub fotografie.

Stan techniczny ponad 100 - letniego, nieużytkowanego od 1967 roku budynku wciąż się pogarsza. Odpadające tynki i niszczejąca kopuła, to tylko niektóre skutki działań, jakie poczynił tu czas i brak prac modernizacyjnych. W swojej historii wieża była remontowana tylko raz. Na przestrzeni lat dokonywano jedynie drobniejszych prac konserwacyjnych i naprawczych m.in. na kopule dachu i elewacji.

Spółka ZGK zamierza zrewitalizować wieżę

Szamotulanie i szamotulanki coraz częściej zwracają uwagę na konieczność odnowy obiektu, który będąc wizytówką miasta, zasługuje na kompleksową modernizację. Z niepokojem spoglądają na widoczną gołym okiem dziurę w zbiorniku na wodę znajdującym się tuż pod kopułą (oderwany element "trzymają" tylko druty zbrojeniowe).

- Przez tak wiele lat nic się nie zadziało, nie podjęto żadnych realnych działań, by ratować wieżę, by nadać jej nowe funkcje. Proszę mi wyjaśnić dlaczego? To przecież nasza historia, to część naszego miasta - komentuje jeden z Czytelników.

Wielu mieszkańców i mieszkanek zadaje sobie dziś podobne pytanie. Pytają o to również szamotulscy radni, w tym Paweł Łączkowski, który niedawno opublikował na swoim oficjalnym profilu facebookowym zdjęcie zniszczonej wieży wraz z wymownym komentarzem "Duma Szamotuł. Statuetka 2021". Odpowiedź wydaje się jednak być prosta. Problemem zawsze były i nadal są środki finansowe, a raczej ich brak.

Zarządzająca wieżą ciśnień spółka ZGK zamierza jednak podjąć konkretne działania w zakresie przyszłej modernizacji obiektu. Michał Dziedzic, zastępca dyrektora naczelnego tłumaczy, że spółka dostrzega konieczność rewitalizacji wieży, co - jak się okazuje - od dłuższego czasu stanowi przedmiot analiz w ZGK.

- Jako spółka rozważamy sposób wykorzystania tego obiektu oraz jego sfinansowania. Przyglądamy się podobnym inwestycjom w Polsce. Nawiązaliśmy między innymi kontakt z Urzędem Miasta Ciechanów, który realizował inwestycję rewitalizacji wieży ciśnień w Ciechanowie, a także z Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, które przeprowadziło projekt rewitalizacji wieży ciśnień zlokalizowanej na cele społeczne, edukacyjne, naukowe i kulturalne - informuje Michał Dziedzic i dodaje, że spółka zawarła już umowę z podmiotem, który w najbliższych tygodniach dokona bieżących napraw kopuły wieży.

Równocześnie przygotowana ma zostać dokumentacja na bazie, której powstanie szczegółowy opis prac niezbędnych do przeprowadzenia w ramach rewitalizacji.

- W lutym br. burmistrz Włodzimierz Kaczmarek uzgodnił z prezesem Koczorowskim, że po nabyciu wiedzy technicznej z zakresu niezbędnych prac spółka wystąpi o wpisanie obiektu do rejestru zabytków (dziś znajduje się „tylko” w strefie ochrony konserwatorskiej), a w ślad za tym rozpocznie starania o dofinansowanie planowanych działań - wyjaśnia Dziedzic.

O tym, kiedy rewitalizacja faktycznie się rozpocznie zadecyduje zatem możliwość pozyskania środków zewnętrznych. Dziś trudno mówić o kosztach, lecz w ujęciu szacunkowym to przynajmniej kilka milionów złotych. Bez dofinansowania, remont obiektu wydaje się niemożliwy.

Nadal nieznany jest też cel, na jaki w przyszłości wieża mogłaby zostać zaadaptowana. W tym przypadku wiele zależy od oceny technicznej i projektowej, a także od finansów.

Pomysłów na nadanie wieży ciśnień nowych funkcji jest wiele

Kilka lat temu, gdy spółką ZGK kierował jeszcze Witold Goszczyński pojawiła się koncepcja zagospodarowania wieży na planetarium. Pomysłem tym zainteresowane były wówczas uczelnie wyższe. Ostatecznie jednak upadł.

Co o adaptacji obiektu myślą zaś szamotulanie i szamotulanki? Zapytaliśmy ich o to za pośrednictwem fan page'a Szamotuły Nasze Miasto na Facebooku. Pomysłów - jak się okazuje - jest multum! Wśród propozycji pojawiło się m.in. zorganizowanie w wieży punktu widokowego wraz z kawiarenką, restauracji, sali wystawowej, w której mogłyby być prezentowane prace lokalnych artystów i artystek, a także centrum rekreacyjnego ze ścianką do wspinaczki. Ciekawym pomysłem jest też adaptacja budynku na obiekt o charakterze edukacyjnym - wzorem Hydropolis, które działa we Wrocławiu (również na terenie wodociągów).

Wodociągi szamotulskie mają bogatą tradycję historyczną, pewne rozwiązania technologiczne były innowacyjne, gdy zakładano wodociągi - stąd warte jest to promocji. Wieża jak i obiekty przyległe należące do wodociągów są unikatowe w skali kraju. Jak to zrobić? Partnerstwo publiczno - prywatne. Nie wszystko musi finansować ZGK i gmina. Potencjał jest. Dlaczego więc go nie wykorzystać? - komentował pan Tomasz.

By wieża nie rozsypała się w pył...

Wiele osób przekonuje jednak, że cel wcale nie jest ważny. Podkreślają, iż najistotniejsze jest to, by wieżę po prostu uratować - by nie rozsypała się w pył. Czy tak faktycznie się stanie? To już czas pokaże.

A jednak mieszkańcy i mieszkanki mają nadzieję, że wieża ciśnień odzyska dawny blask i wzorem tej kolejowej znajdującej się przy ulicy Dworcowej wreszcie otrzyma nową (lub odnowioną) kopułę. Na początek - mówią. Bo w przypadku obiektu z ulicy Wojska Polskiego potrzeb jest więcej. Niestety w ślad za częściowym remontem wieży przy dworcu PKP, póki co nie poszły działania związane z nadaniem jej nowych funkcji. Być może zmieni się to w kolejnych latach, być może nigdy. Bezsprzecznym jest jednak, że obie wieże zasługują na kompleksową, również tą wewnętrzną odnowę i nadanie im drugiego, nowego życia.

Do tematu będziemy jeszcze powracać.