Szamotuły. Wobec hejtu nie wolno pozostać obojętnym! Młodzież z ogólniaka w ważnym projekcie edukacyjnym

„Walka z antysemityzmem, ksenofobią i rasizmem dziś”

Choć tolerancja i budowanie pomostów między kulturami w sposób szczególny powinny charakteryzować społeczeństwo doby XXI wieku – społeczeństwo świadome, czerpiące z tragizmu doświadczeń poprzedniego stulecia, wartości te – z założenia uniwersalne i niepodważalne – nadal bywają spłycane, lekceważone, by nie powiedzieć dosadniej – celowo obalane.

Stąd też tak istotne jest edukowanie oraz uświadamianie, przede wszystkim młodym pokoleniom, jak wiele zagrożeń niosą za sobą wszelkie przejawy nieuzasadnionej wrogości w stosunku do drugiego człowieka. Tym bardziej, gdy wrogość ta spowodowana jest szeroko rozumianą innością.

Zdając sobie sprawę z konieczności podejmowania z młodzieżą tematów trudnych, I Liceum Ogólnokształcące im. ks. Piotra Skargi w Szamotułach przystąpiło do udziału w projekcie realizowanym przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie pod hasłem „Walka z antysemityzmem, ksenofobią i rasizmem dziś”. Uczennice oraz uczniowie zmierzyli się z niełatwym, niestety jednak bardzo aktualnym problemem wszechobecnego hejtu.

Ankieta, film, smutna refleksja

W ramach projektu w POLIN odbyły się warsztaty poświęcone m.in. dyskryminacji, językowi nienawiści, tożsamości społecznej, fake newsom. Pierwszym działaniem grupy projektowej było zaś przeprowadzenie wśród młodzieży, pracowniczek i pracowników szkoły ankiety obejmującej kilka pytań – m.in.: czym jest dla ciebie hejt? jakie słowa nienawiści padły w twoją stronę? czy jesteś hejterm? jak powinno się odpowiadać na hejt?

Na podstawie wyników badania Aleksandra Wiza, Aleksandra Konieczna, Mikołaj Szulc oraz Halina Walczak – nauczycielka języka hiszpańskiego opracowali scenariusz filmu, w którym zacytowali odpowiedzi udzielone przez osoby ankietowane.

Autorki i autorzy tekstów pozostali anonimowi. Mimo to materiał jest niezwykle wymowny – szczery, surowy, momentami nawet zatrważający. Biorąc pod uwagę fakt, że film oparty został na autentycznych doświadczeniach, nie sposób przejść obok niego obojętnie.

W cytowanych odpowiedziach nie brakuje wyzwisk i przekleństw, jakie skierowano do osób ankietowych nazywając je m.in. tłuściochem, śmieciem, pedałem, idiotą. Równocześnie jednak część z nich w trakcie badania przyznało, że stosowało mowę nienawiści wobec drugiego człowieka - np. w szkole podstawowej.

ZOBACZ FILM PRZYGOTOWANY PRZEZ GRUPĘ PROJEKTOWĄ

Z filmu płynie smutna refleksja – hejt dotknął ponad 70 proc. ankietowanych (przede wszystkim w mediach społecznościowych). Najczęściej dotyczył wyglądu, rodziny, znajomych, ale i pochodzenia, koloru skóry, orientacji seksualnej, a nawet środowiska, w którym się przebywa. Powodował smutek i złość.

Są jednak i pozytywy. 76 proc. ankietowanych potwierdziło, iż stanęło w obronie ofiar hejtu – są zatem świadomi, że na jego przejawy należy reagować.

Film kończą informacje dotyczące możliwych form pomocy. To m.in. dane dotyczące bezpłatnych telefonów zaufania oraz placówek wsparcia dla osób będących w stanie kryzysu psychicznego.

Wyjazd do Norwegii

Finał projektu nastąpił w Norwegii. Młodzież z szamotulskiego ogólniaka zwiedziła Muzeum 22 lipca w Oslo, udała się także na wyspę Utoye.

- Utoya to miejsce szczególne jeśli chodzi o temat nienawiści. 22 lipca 2011 roku skrajnie prawicowy ekstremista- Adners Breivik, najpierw wysadził siedzibę premiera Norwegii, aby później udać się na wyspę, na której odbywały się obozy Partii Pracy dla młodzieży. Podczas tego terroru zginęło 77 osób – opowiada Aleksandra Koniczna, licealistka z Szamotuł - W muzeum mogliśmy min. zobaczyć kalendarium pokazujące jak z godziny na godzinę działa się tragedia, obejrzeć film nakręcony rok po zamachu, gdzie świadkowie oraz ocalali opowiadali o swoich przeżyciach. Ciekawym elementem były również tablice  pokazujące, co robią dziś te osoby, które przeżyły, a jak potoczyło się życie bliskich osób zamordowanych – relacjonuje.

Aleksandra Wiza przyznaje z kolei, że zajęcia były bardzo wartościowe i wyciągnęła z nich dużo życiowych prawd.

- Najbardziej wstrząsnęło mną spotkanie z dwiema świadczyniami zamachu na wyspie Utoya, który miał miejsce 22 lipca 2011 roku. Ich świadectwa były bardzo poruszające i nie wyobrażam sobie, jak ogromną traumę noszą w sobie do dzisiejszego dnia. Jestem w ogromnym szoku i podziwiam je, że zdecydowały się wrócić w to miejsce i opowiedzieć nam od swoich wrażeniach. Był to dla mnie zdecydowanie najbardziej pamiętny moment tego wyjazdu, wtedy to wszystko wydało się tak bardzo prawdziwe, nie tak jak na filmach, czy zdjęciach - opowiada licealistka.

W Norwegii młodzież uczestniczyła w warsztatach z udziałem tamtejszej grupy projektowej. W ich trakcie poruszono takie tematy jak: stereotypowe ocenianie, mowa nienawiści, antysemityzm.

Inspirujący – w taki sposób Aleksandra, Mikołaj i Aleksandra podsumowują wyjazd do Oslo oraz na wyspę Utoya. Udział w projekcie pozwolił im zgłębić wiedzę, nawiązać nowe znajomości, a przede wszystkim utwierdzić się w przekonaniu, że z hejtem należy walczyć, reagować na niego, nie pozostawać obojętnym.