Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Wronczanin Adolf Pinner pierwszy zbadał strukturę nikotyny

Paulina Śliwa
Prof. A. Pinner ok. 1883 roku
Prof. A. Pinner ok. 1883 roku Archiwum
Publikujemy życiorys zapomnianego wronczanina, światowej sławy chemika – profesora Adolfa Pinnera. W tym roku przypada 170. rocznica urodzin naukowca, który pierwszy zbadał strukturę nikotyny oraz któremu zawdzięczamy tzw. Reakcję Pinnera i syntezę Pinnera.

Na informacje o prof. Adolfie Pinnerze trafił wronczanin, pracownik Muzeum Regionalnego we Wronkach – Piotr Pojasek.
– Po opublikowaniu mojego pierwszego artykułu na temat byłych mieszkańców Wronek pochodzenia żydowskiego (w „Gońcu Ziemi Wronieckiej” pt. „KAMIENIE WOŁAĆ BĘDĄ... Ślady i pozostałości po wronieckich Żydach” - w 2004r.) spotkałem się z Dorotheą i Bogusławem Hegeduessami (mieszkańcy pobliskiego Rzecina, tworzą Duet Ruach), aby wspólnie z nimi przeszukiwać Internet w celu znalezienia jakichkolwiek wiadomości o Żydach z Wronek. Internet okazał się kopalnią informacji. Jednym z pierwszych „odkryć” była strona poświęcona prof. Adolfowi Pinnerowi, który urodził się w poł. XIX w. we Wronkach w rodzinie miejscowego rabina – informuje Piotr Pojasek.

Tłumaczenia tekstu z angielskiego dokonał Bogusław Hegeduess.
Adolf Pinner urodził się 31 sierpnia 1842 r. we Wronkach w rodzinie rabina Levina Arona („Leibusha”) Pinnera i Wilhelmine Goldbarth. Był żonaty z Anną Moritz (1852-1937), z którą miał czworo dzieci. Zmarł 21 maja 1909 r. w Berlinie w wieku 67 lat [nazwisko Pinner wskazuje, że rodzina profesora pochodziła z Pniew (niem. Pinne) – przyp. tłum.].
Doktorat z chemii uzyskał na Uniwersytecie Berlińskim w 1867 r., a habilitował się w 1871 r. Od 1873 r. do swej śmierci był profesorem katedry chemii na Uniwersytecie Berlińskim, a także profesorem katedry chemii w Wyższej Szkole Weterynaryjnej „Tierärztl. Hochschule” w Berlinie. Był członkiem kilku Komisji Cesarskich, a także dyrektorem Urzędu Patentowego (wg Encyclopedia Judaica pod hasłem „Chemia”, w wykazie wybitnych żydowskich chemików). W 1887 r. został członkiem Niemieckiej Akademii Nauk „Leopoldina”. Był niezwykle aktywnym członkiem Niemieckiego Towarzystwa Chemicznego, którego sekretarzem pozostawał przez wiele lat, za prezesury takich postaci, jak Kekule i Hoffman. Stąd jego nazwisko pojawia się w każdym wydaniu prestiżowego oficjalnego organu Towarzystwa Berichte między rokiem 1883 a 1904. W latach 1904 i 1905 był wiceprezesem Niemieckiego Towarzystwa Chemicznego. W roku 1904 za prezesury E. Buchnera (laureata nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 1907 r.) piastował to stanowisko obok również pełniących tę funkcję J. H. van’t Hoffa (laureata nagrody Nobla w dziedzinie chemii z 1901 r.) oraz Th. Curtiusa i L. Clausena.

W roku 1905 za prezesury J. H. van’t Hoffa wraz z nim funkcję wiceprezesa pełnili także L. Clausen, O. N. Witt i H. Caro (patrz Berichte d. Deutschen Chem. Gesell. t. 37: 1904, s. 4406, oraz t. 38: 1905, s. 4769). Według Jewish Encyclopedia (w której Adolf Pinner ma własne hasło) otrzymał on tytuł „Geheimer Regierungsrath” (tajny radca).
Był autorem kilku książek i wielu naukowych artykułów, z których większość opublikowano w Berichte d. Deut. Chem. Gesell. Był pierwszym, który zbadał strukturę nikotyny, który to fakt jest wspomniany w Kirk-Othmer Encycl. of Chemistry. Metoda Pinnera opisana jest dobrze pod hasłem „Nicotine” w 11 wydaniu Encyclopedia Britanica z 1910 r. Jego książki poświęcone chemii były standardowymi podręcznikami używanymi przez studentów chemii i medycyny w Niemczech pod koniec XIX i na początku XX wieku. W 1888 r. napisał wspaniałą, na poły popularną książkę Gesetze der Naturerscheinungen, która była sześćdziesiątym szóstym tomem w słynnej podówczas serii Das Wissen Gegenwart. Napisał też broszurę The Chemistry in the Bible (Chemia w Biblii).
Był także zaangażowany w działalność Gminy Żydowskiej w Berlinie. Według Universal Jewish Encyclopedia (ok. 1942 r.), w której ma swoje własne hasło, był jednym z założycieli „Centralverein deutscher Staatsburger judischen Glaubens” (Centralnego Towarzystwa Obywateli Niemieckich Żydowskiego Wyznania) oraz członkiem jego zarządu (patrz wykaz członków Zarządu Centralnego Towarzystwa... z lat 1902 i 1907, przedrukowany z Im Deutscher Reich, t. XIII, nr 1/1907, s. 2).

Jest o nim wzmianka w Deutsche Biographische Enzyklopedie (DBE), opublikowanej przez K. G. Saura w Monachium w 1998 (t. 7, s. 674). Poświęcona Pinnerowi nota pośmiertna została opublikowana w Berichte der Deutsche Chemische Gesellschaft w tomie XXXXII, 4989-5000 (1909, część 4). Do noty dołączono jego portret.
Baza Danych Substancji Chemicznych On Line Mercka (Merck On Line Database of chemicals) zawiera sześć wzmianek o nim.

Zawdzięczamy mu tzw. Reakcję Pinnera oraz syntezę Pinnera (powiększenie ze Słownika Chemii Organicznej Patai’a). Strona Internetowa poświęcona reakcjom chemicznym podaje następujące osiągnięcia Pinnera: Pinner Amidine Synthesis; Pinner Method for Ortho Esters; Pinner Triazine Synthesis.
Biogram prof. Pinnera w oryginalnej wersji angielskiej jest dostępny na stronie internetowej: http:www.math.rutgers.edu/~zeilberg/family/ancestors.html.

Dane ze spisu żydowskich mieszkańców Wronek z 1842r (oprac. P. Pojasek).:

Levin [Aron] Pinner, rabin, ur. 1799r. w Międzychodzie (niem. Birnbaum) [jego rodzice: Aaron B. Pinner, ur. 1760r. w Pniewach (niem. Pinne) i Sara Baer, ur. 1764r. w Pniewach]
Wilhelmine [zd. Goldbarth, żona rabina] , ur. 1802r. w Pszczewie (niem. Betsche)
ich dzieci:
1. Moses [później Moritz], syn, ur 1830r. w Międzychodzie
2. Hirsch [później Herman], syn, ur. 1831r. w Pszczewie
3. Tine, córka, ur. 1835r. w Międzychodzie
4. Rebecka, córka, ur. 1837r. w Babimoście (niem. Bomst)
5. Jette [później Henrietta], córka, ur. 1839r. we Wronkach (niem. Wronke)
6. Emilie, córka, ur. 1825r. w Międzychodzie
7. Aron [później Adolf, profesor chemii], syn, ur. 1842r. we Wronkach

Z Wronek pochodzili także:

Hermann Zondek, ur. we Wronkach w 1887 r., zm. w Jerozolimie w 1979 r. – endokrynolog, prof. katedry endokrynologii Uniwersytetu Hebrajskiego.

Bernhard Zondek, ur. we Wronkach w 1891 r., zm. w Jerozolimie w 1966 r. – endokrynolog i ginekolog. W 1933 osiedlił się w Ziemi Izraela (Erec Israel – wówczas obszar mandatu brytyjskiego w Palestynie, dziś Państwo Izrael) i został prof. katedry ginekologii i położnictwa oraz kierownikiem laboratorium badań hormonalnych Uniwersytetu Hebrajskiego .

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na szamotuly.naszemiasto.pl Nasze Miasto