Chcesz wyciąć drzewa lub krzewy w ogrodzie? Sprawdź, jakie formalności są potrzebne. Bez nich zapłacisz ogromną karę

Sadząc drzewa na działce, bywa że nie docenimy jego docelowej wielkości i drzewo zaczyna zajmować za dużo miejsca lub okazuje się, że mamy cały ogród w cieniu. Zdarza się też, że chcemy inaczej zagospodarować miejsce, gdzie rośnie drzewo. Są też inne przyczyny, dla których drzewa lub krzewy chcemy lub musimy usunąć. Okazuje się jednak, że przed wycinką trzeba dopełnić formalności.

Przepisy związane z wycinką drzew i krzewów reguluje Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880, Dz.U. 2023 poz. 1336). Zgodnie z nimi pozwolenie na wycięcie drzewa nie zawsze jest potrzebne. Wyjątki dotyczą różnych gatunków w zależności od ich wielkości, a także niektórych innych okoliczności.
Jednak dla właścicieli ogrodów najważniejszy jest Art. 83f, ust. 1, punkt 3a, który mówi, że nie jest potrzebne zezwolenie na wycinkę:

drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Jeśli po prostu chcemy wyciąć drzewo, którego z jakichś powodów nie chcemy w ogrodzie, najczęściej nie będziemy musieli starać się o pozwolenie. Natomiast, zgodnie z Art. 83f ust. 4 musimy zgłosić zamiar usunięcia drzewa.

Takie zgłoszenie jest potrzebne w przypadku, jeżeli obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm przekracza:

• 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego;
• 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platana klonolistnego;
• 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew.

Jak czytamy w poradniku na stronie gov.pl, obowiązek zgłoszenia nie dotyczy:

• bożodrzewu gruczołkowatego (Ailanthus altissima),
• krzewów, które rosną na nieruchomości, która jest własnością osoby fizycznej i ich usunięcie nie będzie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
• drzew i krzewów owocowych. Zamiar ich wycinki trzeba zgłosić tylko w przypadku, gdy rosną one na nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków (lub terenach zieleni).

Sprawdź: Jakich roślin nie wolno sadzić w ogrodach? Za ich uprawę grozi nawet milion zł kary

Zgłoszenie musi zawierać:

• imię i nazwisko wnioskodawcy,
• oznaczenie nieruchomości, z której drzewo ma być usunięte,
• oraz rysunek albo mapkę określającą usytuowanie drzewa na nieruchomości.

Do skutecznego zgłoszenia zamiaru usunięcia drzewa wymagana jest zgoda wszystkich współwłaścicieli nieruchomości. Pomocniczo jest wymagane wpisanie nazwa gatunku drzewa i obwodu jego pnia (lub pni, jeśli drzewo ma większą ich liczbę), mierzonego na wysokości 5 cm od powierzchni gruntu.

Gotowe do wypełnienia wnioski są zamieszczane na stronach urzędów gmin i miast, najczęściej z gotowym nagłówkiem odpowiedniego urzędu. Wypełniony wniosek należy złożyć w urzędzie miasta lub gminy, na której terenie znajduje się ogród. Można to zrobić:

• osobiście,
• pocztą,
• przez ePUAP – potrzebujesz profilu zaufanego lub certyfikatu kwalifikowanego.

Uwaga: jeśli w naszym wniosku będą jakieś braki, urząd powinien nas wezwać do ich uzupełnienia w ciągu 7 dni.

Takie zgłoszenie jest bezpłatne.

Sprawdź: Jakich drzew i krzewów nie sadzić razem? Uważaj na to, bo będą chorować

Gdy złożymy wniosek, przygotujmy się na wizytę osoby z urzędu, która dokona oględzin drzewa. Powinno to nastąpić w ciągu 21 dni od doręczenia zgłoszenia (lub uzupełnienia braków w dokumentacji). Urzędnik m.in. potwierdzi gatunek drzewa (właściciel ogrodu nie musi się na tym znać) oraz jego wymiary i sporządzi protokół. Następnie trzeba odczekać 14 dni, bo tyle czasu ma urząd na zgłoszenie sprzeciwu. W praktyce lepiej odczekać nieco dłużej, biorąc pod uwagę np. opóźnienia poczty, bo liczy się data nadania pisma przez urząd; można też skontaktować się z urzędem i upewnić, czy wszystko jest w porządku. Jeśli nie dostaniemy decyzji o sprzeciwie, możemy przystąpić do wycinki.
Uwaga: jeśli nie wytniemy drzewa w ciągu 6 miesięcy od oględzin, będziemy musieli ponownie złożyć wniosek.

W praktyce urzędy nie piętrzą przeszkód, jeśli po prostu chodzi o usunięcie drzewa lub drzew, które zaczęły nam „przeszkadzać” w ogrodzie. Jest jednak kilka przypadków, kiedy możemy spotkać się z brakiem zgody na wycinkę (Art. 83f, ust. 14). To sytuacje gdy drzewo rośnie na:

• terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków,
• przeznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na zieleń lub chronionym innymi zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub na terenach objętych formami ochrony przyrody
• spełnia kryteria, żeby być uznanym za pomnik przyrody.

Sprawa wycinki skomplikuje się też wtedy, gdy drzewo jest siedliskiem chronionych gatunków zwierząt, roślin lub grzybów. W takiej sytuacji będzie potrzebne zezwolenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.

Złożenie wniosku jest prostą formalnością. Jednak trzeba o niej pamiętać, bo o ile za złożenie wniosku nie zapłacimy nic, o tyle za jego brak – grozi kara finansowa (Art. 88 ust. 1 i 89). Jest to wysokość dwukrotnej opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu. Kwota zależy od gatunku drzewa oraz jego wielkości, a stawki znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Środowiska 1 z dnia 3 lipca 2017 r. w sprawie wysokości stawek opłat za usunięcie drzew i krzewów (Dz.U. 2017 poz. 1330).

Przykładowo za brzozę i żywotnik olbrzymi wynosi ona 25 zł. Jest to stawka za 1 centymetr obwodu okazu, którego grubość pnia mierzona na wysokości 130 cm była mniejsza niż 100 cm. Trzeba ją pomnożyć przez obwód drzewa na tej wysokości. Zatem kara za wycięcie tui olbrzymiej o obwodzie 90 cm wyniesie 4500 zł. To jednak drzewo, którego dotyczą jedne z niższych stawek. Bo już m.in. za jodłę koreańską, cis, cyprysik, ale też głóg i żywotnik zachodni, których dotyczą najwyższe stawki – jest to 210 zł za 1 centymetr obwodu drzewa, które jest grubsze niż 101 cm na wysokości 130 cm. Choć takie okazy zdarzają się nieczęsto, to teoretycznie kara za wycięcie takiego drzewa o obwodzie 90 cm będzie wynosiła 37 800 zł.

Kara finansowa również grozi wtedy, gdy złożymy wniosek o wycinkę jako niezwiązaną z prowadzeniem działalności gospodarczej, ale w ciągu 5 lat od decyzji jednak okaże się, że taka działalność jest prowadzona w miejscu, gdzie rosło drzewo (Art. 83 f, ust. 17). Wtedy będzie ona równa opłacie za usunięcie drzewa.

Podpowiadamy: Jak się pozbyć pnia po ściętym drzewie? W ten sposób go usuniesz

O ile nasz ogród nie jest wpisany do rejestru zabytków, to bez żadnych formalności można wyciąć drzewa i krzewy owocowe. Natomiast w przypadku niezwykle popularnych tui, sprawa może się nieco skomplikować. Bo choć często określamy je jako krzewy, to zgodnie z definicją zawartą w ustawie o ochronie przyrody, mogą być zaliczone do drzew. Zgodnie z nią drzewo to:

wieloletnia roślina o zdrewniałym jednym pędzie głównym (pniu) albo zdrewniałych kilku pędach głównych i gałęziach tworzących koronę w jakimkolwiek okresie podczas rozwoju rośliny.

Dlatego, jeśli mamy okazałe tuje, które mają pień o obwodzie większym niż 50 cm na wysokości 5 cm, należy złożyć wniosek o wycięcie. Jeśli mamy wątpliwości, skontaktujmy się z urzędem.