Dawny kościół ewangelicki w Obrzycku. Znasz jego historię? Zobacz jak obiekt wygląda "od środka"

Kościół ewangelicki w Obrzycku

Nieopodal Rynku w Obrzycku (na południowy wschód od centrum miasta), na czworobocznym placu noszącym niegdyś nazwę 1 maja, a obecnie Placu Lipowego, mieści się neobarokowy kościół ewangelicki pobudowany w latach 1909 – 1911, według projektu architektów Schweizera z Dessau i Graffa. Charakterystycznym elementem dawnej świątyni jest wysoka wieża z zegarem nakryta blaszanym hełmem oraz piękne zdobienia, w tym portale i obramowania okienne. Szczyt wieńczą zaś kamienne wazy.

Obiekt powstał na planie prostokąta. Jest to budowla murowana (do budowy użyto cegieł, prawdopodobnie również kamienia), z jednonawowym wnętrzem i sklepieniem kolebkowym. Tuż nad wejściem znajdował się chór z organami. Do czasów obecnych przetrwały drewniane empory (balkony). Spoglądając na jedyną zachowaną fotografię, przedstawiającą obiekt w okresie, gdy pełnił on funkcje sakralne, dostrzec można zdobiony ołtarz, ambonę oraz żyrandol. Nad ołtarzem widoczne jest naścienne malowidło ukazujące scenę ukrzyżowania Jezusa Chrystusa. Uwagę przykuwa wykonane z drewna sklepienie z elementami dekoracyjnymi.

Na zespół kościoła ewangelickiego składała się również pastorówka, powstała około 1870 roku (obecnie jest to budynek mieszkalny nr 13).

Jak dawny kościół ewangelicki w Obrzycku wygląda "od środka"?

Obiekt od lat nie pełni żadnych funkcji i z roku na rok popada w coraz większą ruinę. Wierni gromadzili się w nim prawdopodobnie do 1945 roku. Później w kościele zorganizowano spichlerz zbożowy. Być może to właśnie wtedy z obiektu usunięto zabytkowy ołtarz oraz ambonę, pochodzące jeszcze z dawnego zboru. Wcześniej bowiem, drewniany kościół ewangelicki znajdował się w północnej pierzei Rynku, naprzeciwko ratusza i – jak podaje portal internetowy Gminy Obrzycko (www.obrzycko.pl) – został on rozebrany w roku 1912.

Z informacji zawartych w Ilustrowanym Kalendarzu „Gazety Szamotulskiej” na rok 1931, wydanym przez Józefa Kawalera wynika zaś, że nie był to pierwszy kościół ewangelicki, jaki działał w mieście. W rozdziale zatytułowanym „Z historji Obrzycka” możemy przeczytać: „Pierwotne zbory ewangelickie były drewniane. Jeden z nich wraz z przyległą częścią miasta spłonął w roku 1733”.

W tym samym rozdziale zawarto informację o sporach, jakie toczyły się pomiędzy katolikami, a ewangelikami: „Szczególnie zacięty był zatarg o plac pod budowę kościoła, który wzajemnie sobie wydzierano. Wtedy to ewangelicy w ciągu 24 godzin wznieśli świątynię. Godła tych cechów, które przyczyniły się do tak szybkiego pobudowania kościoła zdobią ściany dzisiejszej świątyni ewangelickiej, która pochodzi z roku 1911” (prawdopodobnie zapis o ekspresowej budowie dotyczy drewnianego kościoła na Rynku).

Co ciekawe – w roku 1937 w kościele na Placu Lipowym pochowany został hrabia Zygmunt Raczyński, który zapisał się w historii również jako jeden z fundatorów świątyni. W latach 80. XX wieku jego szczątki ekshumowano i przeniesiono do kościoła katolickiego pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Obrzycku. Płyta nagrobna hrabiego (znajdująca się dotąd w kościele na Placu Lipowym) w roku 2017 trafiła zaś jako depozyt długoterminowy do Muzeum Zamek Górków w Szamotułach i została umieszczona w lapidarium. Był to efekt porozumienia zawartego pomiędzy ówczesnym burmistrzem Obrzycka, Maciejem Bieńkiem, a dyrektorem muzeum, Michałem Kruszoną.

Płyta wykonana została z bloku granitowego o wymiarach: 220 cm długości, 122 cm szerokości i 17 cm grubości. Umieszczono na niej wypukły herb Nałęcz oraz napis z imieniem i nazwiskiem zmarłego oraz datami jego urodzin i śmierci.

Do dawnego kościoła na Placu Lipowym w latach 80. i 90. dobudowano od strony południowo-wschodniej budynek Obrzyckiego Ośrodka Kultury. Obecnie nie jest on użytkowany. Realizacji nie doczekała się też koncepcja adaptacji dawnego zboru na salę widowiskową. I tak, obiekt dalej niszczeje.

Dzięki uprzejmości Tomasza Koryla (relacje-fotograficzne.com) w galerii zdjęć prezentujemy unikatowe fotografie przedstawiające wnętrze dawnej świątyni.