Maksymilian Ciężki. Szamotuły upamiętnią bohatera!

Maksymilian Ciężki

Blisko rok temu członkowie komisji edukacji, kultury i kultury fizycznej Rady Powiatu Szamotulskiego, spotkali się z przedstawicielami stowarzyszeń, jednostek i mieszkańcami. Cel był jeden, prosty i szczytny zarazem – przywrócić pamięć o Maksymilianie Ciężkim – powstańcu wielkopolskim, podpułkowniku łączności Wojska Polskiego, uczestniku prac nad złamaniem szyfrów maszyny szyfrującej Enigma. Przywrócić pamięć o bohaterze nie tylko szamotulan.

Radni wraz z zaproszonymi gośćmi wypracowali wówczas ponad 20 pomysłów działań – od nadania jednej z ulic w Szamotułach imię Ciężkiego począwszy, poprzez organizację gry miejskiej i stworzenie krótkiego filmu dokumentalnego, na projektach edukacyjnych skończywszy. Jedną z propozycji działań było również przygotowanie wydawnictwa poświęconego bohaterowi. Niemalże dokładnie rok po wspominanej burzy mózgów, zadanie zostanie zrealizowane. Wydawnictwo najprawdopodobniej ujrzy światło dzienne w grudniu tego roku.

Budując patriotyzm, także ten lokalny

Inicjatorem działań związanych z popularyzacją postaci Maksymiliana Ciężkiego w środowisku lokalnym był Piotr Michalak kierujący pracami komisji edukacji, kultury i kultury fizycznej. Jak sam przyznaje – szamotulski bohater i jego historia stanowią świetny potencjał do budowania patriotyzmu, również w tym bardzo lokalnym wymiarze.

– Poza wielkimi inwestycjami realizowanymi przez samorządy, w tym przez samorząd powiatowy, te małe sprawy również są bardzo ważne dla lokalnej społeczności. Ważny jest Maksymilian Ciężki – podkreśla Piotr Michalak – Szamotulanie identyfikują się z tą postacią, czy też mogą się z nią identyfikować. Jego historia to także doskonały materiał do pracy z młodzieżą – dodaje.

Wspomniane wydawnictwo poświęcone podpułkownikowi powstało na bazie wcześniejszej, dość skromnej jednak publikacji, która dziś jest praktycznie nie do zdobycia. Autorem tekstu stał się Marek Grajek – historyk zajmujący się kryptologią, twórca pierwszej broszury o Ciężkim. – Wydawnictwo powstało na bazie tej pierwszej publikacji, zostało jednak rozwinięte i uzupełnione. Oprócz samej historii podpułkownika znalazły się w nim również zdjęcia – współczesne i archiwalne. Fotografie prezentują także miejsca w Szamotułach, z którymi Maksymilian Ciężki był związany. Poza tym w publikacji przedstawiono podsumowanie wszystkich dotychczasowych działań podejmowanych na rzecz uczczenia postaci Ciężkiego – wyjaśnia Michalak.

Za skład książki, gdyż taką właśnie formę przybrało wydawnictwo (format A4, 82 strony, sztywna oprawa) odpowiadał Jarosław Kałużyński, który zadbał o stronę estetyczną całego projektu. Jak zapowiada Michalak – będzie ciekawie, ale też bardzo nowocześnie. – Żyjemy w kulturze obrazka, wydawnictwo miało stać się publikacją przystępną, by zainteresować młodych. Skierowane jest jednak do szamotulan w różnym wieku, choć mi osobiście najbardziej zależy na tym, by stało się okazją do upowszechnienia wiedzy o Ciężkim wśród młodzieży.

Projekt sfinansuje samorząd powiatowy, zaś opiekę nad fizycznym wydaniem publikacji sprawuje Muzeum Zamek Górków w Szamotułach.

Co dalej?

Książka poświęcona zasłużonemu szamotulaninowi, to dopiero jeden z pierwszych kroków na długiej drodze do upowszechnienia się wiedzy na temat jego historii wśród mieszkańców. Warto zaznaczyć, że swoją cegiełkę w tym zakresie dokłada Szkoła Podstawowa w Baborowie nosząca imię Maksymiliana Ciężkiego. Placówka nie tylko dba o pamięć o podpułkowniku, ale i realizuje projekty edukacyjne nawiązujące do jego działalności. Zdaniem Piotra Michalaka postać Ciężkiego stanowi zresztą świetny pretekst do organizacji zajęć pozalekcyjnych z zakresu matematyki – zajęć wykraczających jednak poza program nauczania w szkole.

– Kolejnym wyzwaniem mogłoby stać się przygotowanie publikacji – tym razem dedykowanej najmłodszym. Świetnie byłoby też stworzyć w przyszłości krótki, trwający 3 – 5 minut film dokumentalny i zorganizować powiatowy konkurs wiedzy o Maksymilianie Ciężkim – przyznaje Michalak.

Szamotulski Ośrodek Kultury w tym roku postanowił zawalczyć o dofinansowanie projektu na komiks o bohaterze. Choć wniosek oceniony został bardzo wysoko, zabrakło kilka punktów. Niemniej jednak kierujący SzOKiem Michalak zapowiada, że jeśli tylko pojawi się taka możliwość, ośrodek znów starać się będzie o środki zewnętrzne na ten cel.

Inną propozycją wypracowaną w trakcie ubiegłorocznej burzy mózgów było stworzenie w Muzeum Zamek Górków miejsca poświęconemu szamotulaninowi. Dyrektor muzeum, Michał Kruszona mówi, że mogłoby ono zostać zorganizowane np. na ostatnim piętrze baszty, gdzie znajduje się ekspozycja z czasów wojennych i XX – lecia międzywojennego.

– Niestety nie udało nam się wypożyczyć od Muzeum Wojska Polskiego enigmy. Jeśli jednak znajdziemy replikę, to na pewno pojawi się ona w muzeum. Myślimy również o tym, by po wydaniu publikacji o Ciężkim zaprezentować zdjęcia z tego wydawnictwa. Żadne materiale pamiątki po nim niestety się nie zachowały – mówi Kruszona.